Co to jest ślad cyfrowy? Jak go usunąć?
Przeczytasz w
4 minuty
W rzeczywistości XXI wieku granice między światem cyfrowym i realnym coraz bardziej się zacierają. W dobie powszechnego dostępu do internetu i rosnącej liczby usług cyfrowych każdy z nas zostawia po sobie ślad cyfrowy – zestaw informacji, które gromadzone są podczas korzystania z sieci. To, co publikujemy w mediach społecznościowych, wyszukujemy, czy kupujemy online, tworzy nasz cyfrowy portret. Jest on dostępny nie tylko dla nas, ale także dla firm, instytucji czy nawet cyberprzestępców. W artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest ślad cyfrowy, jakie niesie ze sobą zagrożenia, kto może mieć wgląd w nasze aktywności w internecie oraz jak skutecznie ograniczyć lub usunąć pozostawiane przez nas cyfrowe tropy. Zrozumienie tych zagadnień to pierwszy krok do świadomego i bezpiecznego korzystania z sieci.
- Czym jest ślad cyfrowy – definicja i przykłady
- Kto może zobaczyć naszą aktywność w internecie?
- Zagrożenia związane ze śladem cyfrowym
- Jak zmniejszyć swój ślad cyfrowy w internecie?
- Czy można całkowicie usunąć cyfrowe ślady?
Czym jest ślad cyfrowy – definicja i przykłady
Użytkownik sieci musi mieć świadomość, że każde działanie w internecie pozostawia za nim ślad cyfrowy. Co to jest i dlaczego warto go kontrolować?
W najprostszym ujęciu to informacje, które pozostawia nasza obecność i działania w sieci.
To wszelkiego rodzaju wiadomości (mailowe i wysłane przez komunikatory), opublikowane zdjęcia i filmy w social mediach, wpisy i komentarze.
Ślad cyfrowy można podzielić na kilka grup ze względu na elementy, jakie zawiera:
- dane osobowe – imię, nazwisko, numer telefonu, adres mailowy czy adres. Te informacje najczęściej podajemy na platformach społecznościowych czy wypełniając formularze.
- aktywności – odwiedzone przez nas strony w sieci, obejrzane filmy, pozostawione komentarze, wysłane wiadomości email.
- transakcje w sieci – zarejestrowane płatności kartą, zakupy w sklepach internetowych, usługi bankowości internetowej.
Cyfrowy ślad to również takie informacje jak godziny logowania czy wylogowania, geolokalizacja, adresy IP i urządzenia, z których korzystamy na co dzień. Nietrudno się domyślić, że tak szerokie spektrum informacji można wykorzystać przeciwko użytkownikowi – co też dzieje się nagminnie.
Kto może zobaczyć naszą aktywność w internecie?
Cyfrowy ślad może być wykorzystany w dobrej i złej wierze. Dzięki niemu można poprawić funkcjonalności cyfrowe (czyli zagadnienia z obszaru UX i UI) i ulepszyć projekt strony czy sklepu, wesprzeć się danymi, by usprawnić sprzedaż e-commerce albo poznać potrzeby użytkowników.
Jednym z najlepszych przykładów – bo spotkał się z nim każdy z nas – jest cała gama wyświetlanych reklam. To właśnie reklamodawcy często wykorzystują pozostawiony ślad cyfrowy i na jego podstawie personalizują reklamy wyświetlane użytkownikowi.
Aktywność w sieci zobaczą również organy państwowe. Dostęp ma do nich policja, instytucje edukacyjne czy urzędy skarbowe. Jeśli zastanawiacie się, czy to legalne, to odpowiedzią będzie ustawa wprowadzona w 2016 roku, która przez wielu dostała przydomek „inwigilacyjnej”.
Czy dostawca internetu widzi pobrane pliki i historię przeglądania?
Poruszmy jeszcze jedną kwestię, czyli ile informacji o naszej aktywności w sieci realnie trafia do dostawcy internetu. Okazuje się, że niestety całkiem sporo. Dostawca ma dostęp do informacji o odwiedzanych stronach internetowych i ma dostęp do listy serwerów, z którymi zostało nawiązane połączenie. Dodajmy również, że wszystkie te informacji gromadzi u siebie przez okres 12 miesięcy.
Zdecydowanie mniej informacji dostarczamy do dostawcy, jeśli poruszamy się po stronach szyfrowanych certyfikatem SSL. Jeśli jednak zależy na zachowaniu jak największej anonimowości, najlepiej łączyć się z siecią przy użyciu VPN.
Zagrożenia związane ze śladem cyfrowym
Największym zagrożeniem są cyberprzestępcy, którzy na podstawie pozostawionego śladu cyfrowego mają prostą drogę, by zacząć czerpać korzyści, często finansowe, ze zdobytych danych. O ile reklamodawcy zarzucają nas falą spersonalizowanych reklam, a organy bezpieczeństwa mogą wykorzystać dane do zapobiegania i rozwiązywania przestępstw, tak trudno mówić w tym wypadku o realnym zagrożeniu dla użytkownika. Pewne wątpliwości mogą pojawiać się w kontekście zachowania prywatności i swobody wypowiedzi, to jednak temat na osobny artykuł.
Zdecydowanie większym problemem jest ślad cyfrowy, który wpadł w ręce hakerów.
W wielu przypadkach dochodzi do podszywania się pod użytkowników, co stanowi zagrożenie nie tylko dla niego samego, ale też bliskich mu osób. Problemem może okazać się również spam. Nietrudno też o cyberprzemoc – jeśli nie zadbasz o prywatność w sieci, możesz paść ofiarą phishingu, zastraszania i nękania. Jedną z najgorszych możliwych opcji są oszustwa finansowe, a i o takie konsekwencje nietrudno.
Jak zmniejszyć swój ślad cyfrowy w internecie?
W obliczu wszystkich zagrożeń przyszedł czas, by zastanowić się, jak zmniejszyć swój cyfrowy ślad i zadbać o prywatność w sieci. Przygotowaliśmy dla Was kilka cennych wskazówek.
- Aktualizuj na bieżąco – oprogramowanie komputerowe i te w telefonie też. Aktualizacje bardzo często łatają krytyczne luki w zabezpieczeniach.
- W social mediach publikuj mądrze – zachowaj rozwagę, nie dziel się wrażliwymi informacjami ze wszystkimi, nie pozwól, by inni mogli Cię otagować (ew. włącz akceptację tagów), uważaj na ujawnianie swojej lokalizacji.
- Skonfiguruj ustawienia prywatności – w przeglądarce, na koncie Google i mediach społecznościowych. Nie pozwól, by gromadziły wszystkie dane o Tobie.
- Upewnij się, że żadne z Twoich haseł nie wyciekło – jeśli masz wątpliwości, lepiej je zmień. Korzystaj również z uwierzytelniania dwuetapowego i zadbaj o silne hasła. Dobrym rozwiązaniem jest również menadżer haseł.
- Jeden adres mailowy do zakupów online – to dobry sposób, aby ograniczyć ilość ofert, które wpadają na prywatną skrzynkę, do tego zwiększa poziom bezpieczeństwa w sieci.
- Korzystaj z antywirusa – rzecz jasna, nie jest to stuprocentowa ochrona, ale naprawdę pomaga w walce z cyberprzestępcami.
- Rozważ korzystanie z VPN – to nie tylko dobry sposób na ochronę swojej prywatności w sieci, ale także świetna metoda, by przeglądać internet z większą swobodą.
Czy można całkowicie usunąć cyfrowe ślady?
Załóżmy, że dotychczas nie dbaliśmy zanadto o prywatność w sieci, w związku z tym w internecie jest dużo newralgicznych danych, które chcemy ukryć. Teraz pojawia się pytanie: jak usunąć ślad cyfrowy i czy jest to w ogóle możliwe?
Nie jesteśmy w stanie całkowicie usunąć pozostawionego śladu cyfrowego, możemy natomiast zdecydowanie go zmniejszyć. Będzie wymagało trochę czasu i zaangażowania. Przede wszystkim należy wdrożyć wszystkie zalecenia, jakie wymieniliśmy wcześniej. Następnie możemy samodzielnie przeszukać internet w poszukiwaniu informacji na nasz temat, a jeśli takowe znajdziemy – zgłosić prośbę o ich usunięcie.
Warto również zastanowić się, gdzie rejestrowaliśmy nowe konta. W przypadku tych, z których korzystamy, dbamy o odpowiednie ustawienia prywatności. Stare i nieużywane konta najlepiej usnąć. Dobrym rozwiązaniem jest również wypisanie się z list mailingowych.
Może Cię zainteresować:
