Kto wynalazł pierwszą mysz komputerową? Jakie są rodzaje myszy?
Przeczytasz w
8 minut
Znane powiedzenie mówi: “Wojna matką wynalazków”. Bez niej nie mielibyśmy kompilacji headshotów na YouTube, profesjonalnych graczy z APM 470 i zespołu cieśni nadgarstka (ang. carpal tunnel). O czym mowa? Jaki wynalazek zrewolucjonizował świat komputerów? Kogo Steve Wozniak określił mianem swojego idola? Czym było “Rollkugelsteuerung”? Tego dowiesz się w tym artykule.
- Kto wynalazł mysz komputerową?
- Krótka historia myszy komputerowej
- Pierwsza mysz komputerowa – jak wyglądała?
- Rodzaje myszy komputerowych
- Mysz komputerowa – krótkie FAQ
Kto wynalazł mysz komputerową?
Za ojca współczesnej myszy komputerowej uznaje się Douglasa Engelbarta, który rozpoczął prace w 1963 r., w 1968 zaprezentował ją szerszej publiczności, a w 1970 uznano wniosek patentowy. Jak do tego doszło?
Mężczyźni stanowią 85% armii USA, 95% armii Chin i aż 97% armii Indii. Czy to dlatego, że są silniejsi? Że szybciej podejmują decyzje pod presją? A może to tylko zamierzchły stereotyp faceta-wojownika?
Naszym zdaniem to wszystko nieprawda. Mężczyźni idą do wojska, bo tam mogą się bawić najnowszymi zabawkami, zanim te wejdą do masowej produkcji.
Drony pochodzą od sterowanych radiowo samolotów z czasów II wojny światowej. Koncepcję Internetu stworzył w 1962 r. Paul Baran w 12-tomowym opracowaniu na zlecenie Amerykańskich Sił Zbrojnych. Pierwszy komputer, ENIAC, też jest owocem kontraktu z armią USA.
Podobnie mysz komputerowa ma swoje początki w wojsku. Ralph Benjamin opracował urządzenie nazwane “trackball”, gdy pracował dla brytyjskiego centrum naukowego Królewskiej Marynarki Wojennej. Urządzenie miało ułatwić wprowadzanie danych potrzebnych do przewidywania pozycji statków powietrznych.
Kolejne podejście do myszy komputerowej miało miejsce w 1952, kiedy pracownik kanadyjskiej Królewskiej Marynarki Wojennej, Kenyon Taylor, opracował podobne urządzenie.
Douglas Engelbart swój wynalazek oparł na dokonaniach Benjamina i Taylora.
Krótka historia myszy komputerowej
Douglas Engelbart był pracownikiem Instytutu Badawczego Stanforda (SRI). Uważał, że ludzki intelekt potrzebuje wsparcia w postaci sprzętu i oprogramowania.
Już w 1963 roku zaczął dumać nad przeniesieniem idei planimetru na wprowadzanie współrzędnych. Rok później dołączył do niego Bill English, inżynier, i wspólnie zaczęli wprowadzać ideę w życie.
W 1967 r. Engelbart zgłosił wniosek patentowy o rejestrację urządzenia o nazwie “Wskaźnik pozycji X-Y do ekranu”. Amerykański urząd patentowy zarejestrował wniosek w 1970 r.
Budowa myszki komputerowej trwała 5 lat. Engelbart zaprezentował gotowe urządzenie 9 grudnia 1968 roku podczas Fall Joint Computer Conference w San Francisco. Prezentacja była tak doniosła, że zyskała miano “Matki wszystkich prezentacji”.
Pierwsza mysz komputerowa – jak wyglądała?
Prototyp myszy komputerowej miał obudowę z drewna, kółka i jeden przycisk do oznaczania pozycji myszy w interfejsie. W 1970 roku wynalazek Engelbarta zamiast kółek otrzymał kulkę, co pozwalało na badanie ruchu myszy w wielu kierunkach.
Umieszczona wewnątrz kulka podczas przesuwania rolowała się po czujnikach, które za pomocą impulsów elektrycznych przekazywały informacje o pozycji myszy do komputera. Tym sposobem ruchy myszą w łatwy sposób zmieniały pozycję kursora na ekranie.
To rozwiązanie było o wiele prostsze niż wpisywanie danych z klawiatury czy poruszanie joystickiem, jak w pierwotnych komputerach.
Steve Wozniak, współzałożyciel Apple, tak powiedział o Engelbarcie:
“Bardzo go podziwiałem. Wszystko to, co mamy teraz w komputerach znajduje źródło w jego myśleniu. Dla mnie – jest bogiem”.
Steve Wozniak
Co ciekawe – nikt nie zarobił milionów na wynalezieniu myszy. SRI miało prawa patentowe, jako że Douglas Engelbart pracował dla nich. Wynalazca myszy przetrwał na kartach historii, ale w 1968 r. jedyne pieniądze, jakie otrzymał za swój wynalazek, to wynagrodzenie od Uniwersytetu Stanforda. Patent zdążył wygasnąć, zanim mysz trafiła do sprzedaży komercyjnej.
Dlatego też za prawdziwą komercyjną premierę myszki komputerowej uznaje się sprzęt w komputerach osobistych Xerox 8010 Star Information System z 1981 r.
Co to jest Rollkugelsteuerung?
Inżynierowie z firmy AEG-Telefunken pod kierownictwem Rainera Mellereina opracowali własny model myszy komputerowej. Nazwali go Rollkugelsteurung.
Dosłowne tłumaczenie tego wdzięcznie brzmiącego słowa to nie “broń masowej zagłady obcych”, a “manipulator stołokulotoczny”. Przynajmniej tak próbowano je przetłumaczyć na język polski.
W języku niemieckim “Roll” oznacza toczenie się, “Kugel” kulę, a “Steurung” – sterowanie. I choć twórcom tego wynalazku zabrakło finezji w kwestiach nazewnictwa, to nie brakowało im wyobraźni. Ich dzieło powstało w 1968 roku równolegle do wynalazku Engelbarta i nie stanowi plagiatu.
Nazwa skrócona, czyli RKS 100-86, nadal brzmi jak określenie działa przeciwpancernego. Pochodzi jednak od terminala grafiki wektorowej SIG 100-86 w komputerze TR 86, do którego podłączono wynalazek. “RKS” to akronim słowa Rollkugelsteurung.
Rodzaje myszy komputerowych
Wiele osób po Douglasie Engelbarcie było tego samego zdania – ludzki intelekt potrzebuje wsparcia. Komputery miały ogromne moce obliczeniowe i mogły przyspieszyć pracę, ale ich obsługa i wprowadzanie danych zajmowały mnóstwo czasu. Dlatego prace nad udoskonaleniem myszy trwały nadal. Poniżej prezentujemy typy myszy komputerowych.
Myszy mechaniczne (kulkowe)
Prawdziwy boom na myszy mechaniczne przyszedł w 1983 r. za sprawą firmy Microsoft. Popularność komputerów osobistych wpłynęła w dużej mierze także na popularność myszy.
Wyczyn Microsoftu powtórzyło w 1984 roku Apple, opracowując mysz do komputera Macintosh. Mysz kulkowa zyskała rozpoznawalność, gdy mysz mechaniczna trafiła do zestawu z komputerem Apple Lisa.
Zasada działania myszy kulkowej opiera się na pokrytej gumą metalowej kulce, systemie prostopadle umieszczonych rolek, talerzyków i diody LED.
Przesuwając mysz po płaskiej powierzchni, kulka wprawia w ruch rolki, a te z kolei poruszają specjalnymi talerzykami, w których znajdują się otwory. Te przecinają strumienie światła z diody, a na podstawie interpretacji powstających sygnałów ustalana jest zmiana pozycji myszy.
Mechaniczna myszka była niedoskonałym rozwiązaniem, gdyż łatwo się brudziła. Konieczne było regularne czyszczenie kulki i czujników, gdy kursor zaczynał szaleć po ekranie. Nieraz trzeba było tę kulkę łapać, kiedy wypadła po uderzeniu myszą w biurko. Mimo to mysz kulkowa była powszechnie używana praktycznie do końca XX wieku, kiedy popularność zaczęły zdobywać myszy optyczne.
Myszy optyczne
Pierwszy projekt myszy optycznej pojawił się w 1980 r. za sprawą firmy Mouse Systems. Firma wprowadziła wynalazek do sprzedaży w 1982 r. Jednak mysz diodowa nie znalazła drogi do domów, ponieważ cena 100$ okazało się zbyt wysoka dla potencjalnych klientów.
Działanie myszy optycznych opierało się na diodach LED, soczewce i matrycy CCD (matryca światłoczuła). Dioda wysyłała wiązkę światła na powierzchnię. Odbite światło trafiało na soczewkę, a następnie na matrycę, dając odczyt.
W późniejszych latach myszy optyczne stanowiły główną konkurencję dla myszy mechanicznych, szczególnie gdy mocno staniały i stały się łatwiej dostępne.
Zaletą myszy optycznych jest również to, że nie wymagają podkładki i działają praktycznie na każdej powierzchni (oprócz szkła i lustra). Nie ma w niej również mechanicznych części, które trzeba czyścić, aby zachować precyzję działania.
Myszy laserowe
Rok 2004 przyniósł kolejną rewolucję w świecie myszy komputerowych. Zaprezentowany przez firmę Logitech model MX1000 był pierwszą myszą laserową. Jej działanie opierało się na podobnej zasadzie co mysz optyczna, ale diody LED zastąpiono diodami laserowymi.
Mysz laserowa jest jeszcze bardziej precyzyjna od myszy optycznej, a niektóre jej modele są w stanie działać nawet na szkle.
Myszy wertykalne
Tradycyjna myszka komputerowa jest płaska i wymusza rotację wewnętrzną ręki. Utrzymywanie takiej pozycji przez dłuższy czas może mieć poważne konsekwencje, z których ból nadgarstka jest najłagodniejszą.
Tutaj z pomocą przyszły przypominające piramidki myszy wertykalne. Ich konstrukcja zmniejsza rotację wewnętrzną ręki i umożliwia utrzymywanie dłoni w bardziej naturalnej pozycji.
Myszy bezprzewodowe
Wraz z rozwojem technologii łączności wszystkie powyższe rodzaje myszy dostawały wersję bezprzewodową.
Pierwsza mysz bezprzewodowa Cordless MouseMan powstała w 1984 r. firmie Logitech, a jej działanie opierało się na podczerwieni. W 1991 r. sposób łączności zmieniono na fale radiowe.
We wrześniu 2003 r. Apple wprowadziło bezprzewodową mysz i klawiaturę łączącą się z komputerem za pomocą Bluetooth. Dostępne są także peryferia łączące się za pomocą Wi-Fi.
Przyszłość myszy – co jeszcze ludzie wymyślą?
Najdroższa mysz komputerowa kosztuje 36 835 dolarów, czyli przy obecnym kursie ok. 147 340 zł. Za te pieniądze możesz kupić 82-metrowe mieszkanie pod Kościerzyną i jeszcze zostanie na remont. Mowa o The Gold Bullion Wireless – myszy wykonanej ze złota.
Jednak nie oszukujmy się – nawet cegła może być wartościowa, jeśli włożyć do niej diament, przy czym to wyłącznie diament stanowi o wartości. Normalne myszki kosztują dużo mniej, a topowe modele można dostać za ok. 1000 zł.
Inżynierowie z czołowych firm produkujących myszy zachodzą w głowę, jak można jeszcze bardziej ulepszyć sprzęt. Można go poprawić, rozwijając istniejące funkcje, jak DPI, precyzja czy zużycie baterii. Jednak 99% osób nie odczuje różnicy pomiędzy 16000 DPI a 20000 DPI.
Bardziej sensownym wydaje się rozwój “wszerz”, a więc dodawanie nowych funkcji. Jeszcze nie tak dawno zachwycaliśmy się kilkoma lub kilkunastoma programowalnymi przyciskami w myszy. Możliwość ustawiania makra w niektórych modelach przewróciła świat Fortnite do góry nogami. Co dalej?
Już dziś możemy kupić myszki do kompa z czujnikami skórno-galwanicznymi do mierzenia poziomu stresu i tętna.
Nowe możliwości w kontrolerach
W pierwszej kolejności należałoby spojrzeć na poczynania producentów sprzętu VR. Sony, Meta czy HTC stale doskonalą swoje produkty, by oferowały jeszcze większą precyzję działania i odwzorowanie rzeczywistości. Kontrolery Oculus Quest 2 czy PS VR2 mogą być obrazem tego, co nas czeka. Możliwe, że jeszcze za naszego życia będziemy wchodzić w interakcje z komputerem jak John Anderton w “Raporcie mniejszości”.
Tym bardziej że w sprzedaży mamy takie kontrolery jak Gest czy Leap Motion.
Mamy też technologię eye-trackingu i odczytywania mimiki. Całkiem możliwe, że pewnego dnia zamiast klikać, będziemy mrugać, a przewracanie oczami z zażenowaniem będzie przewijać profile na Tinderze w lewo.
Możemy pójść nawet dalej. Istnieją już urządzenia zdolne odczytywać fale mózgowe i zamieniać je na obraz lub słowa. Technologia jest w powijakach. Ogranicza ją brak efektywnej możliwości odczytywania fal mózgowych.
Obecnie dzieje się to poprzez umieszczanie elektrod w mózgu lub sczytywanie potencjału elektromagnetycznego z powierzchni głowy. Ale chyba nie chcielibyśmy wkładać sobie kabli do głowy, żeby popykać w kolegami w CS-a. Port USB w uchu też nie byłby zbyt wygodny.
Nie zmienia to jednak faktu, że magazyn “Nature” opisał przypadek sparaliżowanego mężczyzny zdolnego pisać ok. 90 znaków na minutę za pomocą myśli. Nad podobnym rozwiązaniem pracuje także Neuralink Elona Muska. Z kolei w 2017 r. naukowcy za pomocą wszczepianych do mózgu implantów umożliwili małpom pisanie 12 słów na minutę.
FAQ
Co to jest mysz komputerowa?
Mysz komputerowa jest urządzeniem wskazującym, wykorzystywanym do współpracy z interfejsem komputera.
Do czego służy mysz komputerowa?
Mysz komputerowa służy do przeglądania, wskazywania, wybierania oraz przenoszenia elementów na ekranie komputera. Jest obecnie jednym z najlepiej dopracowanych i najwygodniejszych urządzeń wskazujących.
Kto i kiedy wynalazł mysz komputerową?
Pierwsza myszka komputerowa jest wynalazkiem Douglasa Engelbarta, który prace nad nią rozpoczął w 1963 r., wniosek patentowy zgłosił w 1967 r., a w 1968 r. zaprezentował mysz na konferencji w San Francisco.
Co to jest myszka wertykalna?
Mysz wertykalna to mysz specjalnie dopasowana do kształtu dłoni, co pozwala użytkownikowi zachować bardziej naturalną pozycję nadgarstka.
Jakie są typy myszki komputerowej?
Najpopularniejsze typy myszek komputerowych to:
- mysz laserowa,
- myszka diodowa (optyczna),
- mysz mechaniczna (kulkowa),
- mysz bezprzewodowa,
- mysz wertykalna.
Czym się różni myszka optyczna od laserowej?
Mysz optyczna oświetla powierzchnię za pomocą diody LED. Mysz laserowa wykorzystuje w tym celu wiązkę lasera.
Może Cię zainteresować:
