Strategia czasu rzeczywistego jako gatunek pojawiła się na początku lat 90. wraz z Dune II. To pierwsza produkcja w pełni skupiająca się na zbieraniu zasobów, budowaniu bazy i rekrutowaniu wojska. Równolegle krystalizowały się odłamy ekonomiczne i turowe, co ostatecznie dało graczom na tyle dużą dowolność, żeby każdy mógł wybrać coś dla siebie.
Zróżnicowanie jest obecne do dzisiaj, więc najlepsze gry strategiczne są trudne do ustalenia i pewnie każdy może mieć tutaj innych faworytów – naszą listę najwyśmienitszych reprezentantów tego gatunku znajdziecie poniżej.
Heroes of Might and Magic III prawdopodobnie nie trzeba nikomu przedstawiać. W naszym kraju to produkcja kultowa. Jeśli jednak nigdy nie mieliście styczności z „Hirołsami”, to czas nadrobić zaległości. Gra jest strategią turową z elementami RPG. W toku rozgrywki toczycie liczne starcia, eksplorujecie mapy pełne skarbów, a także rozwijacie swojego bohatera, zdobywając kolejne umiejętności oraz elementy ekwipunku. To tytuł, który przypadnie do gustu zarówno fanom rozgrywki solowej (długie kampanie fabularne), jak i zwolennikom zabawy ze znajomymi (wyjątkowo satysfakcjonujący tryb hot seat). Dla wielu – w tym dla nas – HoMM3 musiał znaleźć się szczycie zestawienia przedstawiającego najlepsze gry strategiczne.
| Plusy | Minusy |
| Rozwijana przez społeczność za pomocą modów | Gra ma swoje lata i AI daje o tym znać |
| Posiada generator losowych map | |
| Podstawowa gra z dodatkami wystarczy na kilkaset godzin | |
| Oprawa audiowizualna wciąż prezentuje się bardzo dobrze | |
| Możliwość grania w kilka osób na jednym komputerze |
Nie byłoby Blizzarda i World of WarCraft, gdyby nie sukces pierwszego WarCrafta. Inspirowana Dune II strategia zbudowała podwaliny pod uniwersum i serię, która przez następne lata była sukcesywnie rozwijana. Z czasem jednak rozgrywka stała się wyjątkowo przestarzała, czemu Blizzard w końcu postanowił zaradzić. Zremasterowano dwie pierwsze części i wprowadzono poprawki do WarCrafta III: Reforged. Dzięki temu wszyscy fani strategii mogą poznać składającą się z trzech gier opowieść, udowadniającą, że także w strategiach można pokazać angażującą historię z bohaterami, którym kibicuje się do samego końca.
| Plusy | Minusy |
| Bogata historia niespotykana w innych strategiach | Do remasterów prawdopodobnie użyto AI |
| Proste podstawy rozgrywki zachęcają do dalszego grania | Blizzard nie skupia się na strategiach tak bardzo jak kiedyś |
| Trzy gry, które są dostosowane do współczesnych standardów | |
| Przyciągająca oko oprawa graficzna |
AoE2: Definitive Edition to też klasyka, tym razem poddana jednak dogłębnemu liftingowi. Gra ma wszystkie cechy świadczące o wielkości oryginału. To po prostu świetny RTS, który oferuje możliwość rozgrywania kampanii oraz potyczek przy pomocy dziesiątek nacji, różniących się dostępnymi jednostkami, technologiami oraz statystykami. Wersja Definitive Edition gwarantuje zaś piękną grafikę oraz wiele poprawek, które sprawiają, że zabawa w AoE2 nigdy nie była tak przyjemna. Jeśli szukacie klasycznego RTS-a na najwyższym poziomie, to powinniście zainteresować się właśnie tym tytułem.
| Plusy | Minusy |
| Regularnie otrzymuje aktualizacje | Wysoki próg wejścia dla nowych graczy |
| Scena e-sportowa jest bardzo aktywna | |
| Wielość nacji to ułatwienie dla znalezienia swojej ulubionej | |
| Ulepszona oprawa audiowizualna | |
| Możliwość grania na konsolach |
StarCraft 2 to tytuł, którego nie mogło zabraknąć na liście prezentującej najlepsze gry strategiczne w historii. Produkcja wprowadziła gatunek tam, gdzie wcześniej go nie było – na scenę e-sportową. Wszystko przez wyjątkowo dynamiczny gameplay, którego tempo bywa szaleńcze, nawet jak na standardy RTS-ów. Gra powinna więc przypaść do gustu osobom, które lubią strategie równie bardzo jak akcję. Mimo to fani nieco spokojniejszej rozgrywki również znajdą tu coś dla siebie. Tytuł oferuje bowiem rozbudowaną kampanię, w której nie trzeba martwić się innymi graczami o niemal nadludzkich umiejętnościach.
| Plusy | Minusy |
| Nieśmiertelna rozgrywka przyciągająca graczy | Blizzard od dawna nie wspiera w istotnym stopniu StarCrafta 2 |
| Bardzo dobry balans pomiędzy trzema frakcjami | |
| Interesująca historia | |
| Liczne wyzwania poza kampanią i standardowym trybem wieloosobowym |
Pod wodzą Ubisoftu kolejne części Heroes of Might and Magic spotykały się z mieszanym odbiorem i dlatego fani czekali na godnego następcę legendarnej „trójki”. Songs of Conquest dostarczyło to, czego pożądali miłośnicy strategii turowych, a przy tym nie tytuł ten jest zwykłą kopią „Hirołsów”. Unikalny styl graficzny stanowi jedynie otoczkę dla wyjątkowych systemów gry. Miasta budujemy na mapie świata i każdy z budynków można osobno splądrować, a ulepszenia jednostek oferują rozgałęzienia, sprawiając, że żadna rozgrywka nie jest taka sama jak poprzednia. Do tego twórcy zaoferowali obsługę modów, z której fani chętnie korzystają, a gra niedawno otrzymała oficjalne wsparcie dla konsol PlayStation 5 i Xbox Series X/S.
| Plusy | Minusy |
| Pixelartowa oprawa graficzna | Mało frakcji i misji w kampanii |
| Świeże podejście do strategii turowych | |
| Wsparcie dla modów | |
| Aktywna społeczność nowej gry |
Wspomniany wcześniej WarCraft III wprowadzał elementy RPG: bohaterowie zdobywali poziomy doświadczenia i posiadali prymitywny ekwipunek. Grze daleko jednak do poziomu, jaki w połączeniu RTS-a i RPG-a osiągnęło SpellForce: Zakon świtu, które z dodatkami jest dostępne jako Platinum Edition. W trakcie kampanii w tradycyjnym stylu stawiamy budynki, zbieramy zasoby i tworzymy armie. Jednocześnie rozwijamy naszą postać, która ma przypisaną klasę, zdobywa pełnoprawny ekwipunek i dysponuje umiejętnościami, do których punkty rozdajemy co zdobyty poziom. To całkowicie nowe spojrzenie na dwa wymienione gatunki i żadna inna produkcja nawet się nie zbliżyła do tego, co osiągnęło SpellForce. Tym samym pozycja ta bardzo dobrze reprezentuje najlepsze gry strategiczne.
| Plusy | Minusy |
| Angażująca kampania składająca się z trzech różnych rozdziałów | Oprawa graficzna ma już swoje lata |
| Rozbudowany aspekt RPG z bogatą personalizacją postaci | |
| Sześć różnorodnych nacji do wyboru | |
| Muzyka trzyma bardzo wysoki poziom |
Total War: Warhammer III to najnowsza odsłona popularnej serii. Tytuł ten zabiera graczy do mrocznego uniwersum fantasy. Po rozpoczęciu rozgrywki rozwijamy królestwo i toczymy wielkie bitwy z udziałem tysięcy jednostek. Wśród nich nie brakuje ludzi, krasnoludów, wampirów, demonów i całej masy innych barwnych frakcji. Na uwagę zasługuje również oprawa graficzna, która prezentuje bardzo wysoką jakość. Niejednokrotnie zdarzy Wam się przyglądać walczącym wojskom – ów widok przywodzi na myśl najlepsze sceny batalistyczne prosto z hollywoodzkich produkcji.
| Plusy | Minusy |
| Oszałamiająca oprawa audiowizualna | Zebranie wszystkich dodatków wiąże się z dużymi kosztami |
| Bitwy pomiędzy armiami wciągają bez reszty | |
| Wierność marce, którą gra reprezentuje | |
| Wciąż aktualizowana o kolejne dodatki |
Crusader Kings 3 to strategia, która wysoki poziom skomplikowania wynagradza olbrzymimi możliwościami. Gra zabiera Was do epoki średniowiecza, gdzie wcielacie się zarówno w szanowanego władcę, jak i prostego kasztelana, który dopiero dąży do wielkości. Rozpoznawalność rodu można wypracować rozmaitymi środkami. Podboje, intrygi, dynastyczne małżeństwa czy dyplomacja – wszystkie sposoby osiągnięcia celu są dobre, a zależą tylko od Waszych preferencji. Możecie być pewni, że uruchamiając CK3, napiszecie historię na nowo – i niejednokrotnie obfitować będzie ona w szalone zwroty akcji.
| Plusy | Minusy |
| Możliwość wcielenia się we władcę dowolnego obszaru świata | Na start może być droga |
| Tworzenie własnych religii i kultur | Momentami wolne tempo rozgrywki |
| Planowanie linii rodowej z bonusami, jakie może dawać dziedziczenie | |
| Pieczołowicie odtwarzane różne kultury średniowiecza |
Mimo że Warhammer 40000 jest rozwijany od lat 80. i w ciągu kilku dekad otrzymał sporo gier, to dopiero Dawn of War z 2004 roku otworzył wielu graczy na kosmiczne uniwersum. Wspomniana produkcja charakteryzuje się unikalnym klimatem inspirowanym bitewniakiem, a wraz z dodatkami zawiera pulę dziewięciu nacji, z których każda wyróżnia się w pełni oryginalnymi jednostkami i podejściem do prowadzonej walki. A walki tu dużo, ponieważ Dawn of War promuje agresywny styl działania. Tutaj nie ma czasu na zakopanie się w bazie, od samego początku trzeba wysyłać jednostki w teren. To prowadzi do szybkiego kontaktu z wrogiem i eskalacji konfliktu, który jest kwintesencją uniwersum Warhammera 40000.
| Plusy | Minusy |
| Rozbudowane i zróżnicowane kampanie fabularne | Problem z balansem pomiędzy nacjami |
| Dokładne odtworzenie Warhammera 40000 | |
| Malowanie własnych armii we wbudowanym edytorze | |
| Dynamiczna rozgrywka unikalna na tle innych strategii |
Sid Meier’s Civilization to jedna z najbardziej zasłużonych serii w gatunku gier strategicznych. Szósta odsłona jest zaś największym osiągnięciem cyklu. Prowadzenie wybranego kraju od prehistorii do epoki kosmicznej nigdy nie było tak satysfakcjonujące. W toku rozgrywki będziecie zakładać nowe miasta, rozwijać technologię oraz kulturę, a także prowadzić wojny i działania szpiegowskie. Gra daje masę możliwości pod względem kreowania charakteru naszego państwa. Coś dla siebie znajdą tu zarówno pacyfiści, jak i urodzeni dowódcy wojskowi. Civilization 6 to przy tym idealny przykład strategii, która spodoba się każdemu. Nauczenie się jej podstaw jest bardzo proste, lecz nie oznacza to, że sama produkcja nie rzuca wyzwania.
Civilization 6 dostępna jest także w wersji mobilnej. Jeśli szukasz więcej strategii na telefon, sprawdź nasz osobny ranking: najlepsze gry strategiczne na telefon.
| Plusy | Minusy |
| Rozbudowana rozgrywka dająca wiele możliwości prowadzenia własnego narodu | Granie samemu nie jest aż tak satysfakcjonujące |
| Granie ze znajomymi jest uzależniające | Łączny koszt dodatków jest wysoki |
| Prosta dla nowych graczy i rozbudowana dla doświadczonych osób | |
| Zachwycająca oprawa audiowizualna | |
| Dużo dodatków |
Northgard to RTS, który zabierze Was do barwnego świata wikingów, mitycznych stworów i mroźnych krain na krańcu świata. Nie dajcie się jednak zwieść. Dzieło Shiro Games to gra przypominająca przede wszystkim kultowe The Settlers. Większość czasu poświęcicie nie dynamicznym starciom, a rozbudowie Waszej osady. Od walki ważniejsze okazuje się bowiem zapewnienie podwładnym dachu nad głową, pożywienia, a przede wszystkim stałego dostępu do piwa. Jeśli lubicie strategie ekonomiczne w rodzaju wspomnianych „Osadników”, to Northgard jest tytułem dla Was.
| Plusy | Minusy |
| To prawie Settlersy w świecie wikingów | Ostatnia aktualizacja namieszała w balansie klanów |
| Duży nacisk na aspekt ekonomiczny zadowoli pacyfistów | |
| Prosta rozgrywka, która stopniowo rozszerza się wraz z doświadczeniem gracza | |
| Śmiesznie niskie wymagania sprzętowe |
Najlepsze gry strategiczne mogą stawiać na budowanie lub niszczenie. Cities: Skylines jest propozycją dla graczy, którzy wolą pierwszy z wymienionych aspektów. Produkcja ta pozwala wznieść wymarzone miasto, ale to nie takie łatwe. Projektując metropolię od podstaw, będziecie musieli pamiętać o zapewnieniu mieszkańcom dostępu do prądu i wody oraz stworzyć odpowiednią liczbę miejsc pracy. Dobrze byłoby także zadbać o wydajną komunikację miejską, parki i uczelnie. Możliwości jest tu wiele i jeśli często narzekacie na problemy swojego miasta, to Cities: Skylines pozwoli Wam sprawdzić się w roli burmistrza.
| Plusy | Minusy |
| Ostateczny symulator budowania współczesnej metropolii | Problemy z optymalizacją |
| Liczne modyfikacje rozbudowują rozgrywkę | |
| Po upadku serii SimCity jedyna prawdziwa strategia ekonomiczna o budowaniu miasta | |
| Daje teoretycznie nieograniczone możliwości |
Fani Dungeon Keepera przez lata pozostawali bez nowej gry, która zadowoliłaby ich potrzeby. Zmieniło się to w 2015 roku z premierą War for the Overlord. To produkcja, która jest wyjątkowo wierna oryginalnej dylogii. Gracz wciela się w aspirującego władcę podziemi, mającego za cel zbudowanie sieci jaskiń, w których będzie mógł tworzyć potężne armie ciemności i podbijać wrogów. Trzeba jednak pamiętać, że podwładni mają swoje humory i trzeba zaspokoić ich potrzeby, żeby ruszyli do walki i pomogli pokonać każdego, kto stanie na drodze. Świetny dodatek stanowi edytor pozwalający stworzyć swoje własne unikalne podziemia do rozgrywania misji.
| Plusy | Minusy |
| Wierne odwzorowanie klasycznego Dungeon Keepera | Od kilku lat nie pojawił się żaden nowy dodatek |
| Angażująca rozgrywka z humorem | |
| Świetne połączenie strategii z „god simem” | |
| Edytor map pozwala tworzyć własne scenariusze | |
| Różnorodne tryby wydłużają czas zabawy |
Company of Heroes 3 miało bardzo trudny początek. Zarówno aspekt rozgrywki, jak i optymalizacji pozostawiał w oczach graczy sporo do życzenia, ale trend się odwrócił. Twórcy zadbali o kolejne aktualizacje, co sprawia, że produkcja stała się w pełni grywalna. Przenosimy się tutaj na front północnej Afryki, gdzie alianci próbują pokonać słynne Afrika Korps Erwina Rommla. Company of Heroes 3 wprowadziło wiele nowości, jak przejeżdżanie czołgami nad okopami lub przewożenie jednostek na czołgach. Możliwe jest również odzyskanie zniszczonych pojazdów lub dział, więc jedna przegrana potyczka nie oznacza, że dana maszyna została bezpowrotnie utracona. Dla fanów drugiej wojny światowej i efektownych bitew to pozycja obowiązkowa
| Plusy | Minusy |
| Szczegółowa oprawa graficzna | Wysoka cena |
| Nowy front, który rzadko jest przedstawiany w strategiach o II wojnie światowej | |
| Rozgrywka jest znacznie rozbudowana względem poprzednich części | |
| Możliwość grania na konsolach |
Stellaris charakteryzuje się niespotykaną w innych grach skalą. Jeśli jesteście fanami science fiction i uwielbiacie historie o wielkich odkryciach, obcych cywilizacjach i galaktycznych imperiach, jest to gra dla Was. Tytuł ten pozwoli Wam poprowadzić własny lud do gwiazd i tylko od Was zależy, jakie państwo stworzycie. Chcecie wejść w rolę dążącego do pokoju giganta, pomagającego innym cywilizacjom osiągnąć wielkość? A może wolicie stać się galaktycznym tyranem, który sieje postrach? Wolicie inwestować w technologię czy może umiejętności psioniczne? W Stellaris to Wy dokonujecie wyborów i absolutnie wszystko jest możliwe – cechuje go zatem duża swoboda, tak jak inne najlepsze gry strategiczne.
| Plusy | Minusy |
| Nawet bez dodatków można dobrze się bawić | Prymitywna wizualnie, nawet jak na gry Paradoxu |
| Najprostsza ze wszystkich gier Paradoxu | Pełen pakiet dodatków jest drogi |
| Duża swoboda w tworzeniu spersonalizowanego imperium | |
| Inwestycja w dodatki otwiera przed nami nowe aspekty gry |
Powyższy ranking nie jest oczywiście ostateczny i każdy z nas mógłby ustalić inną hierarchię. Przedstawione najlepsze gry strategiczne różnią się między sobą nieraz w fundamentalnych aspektach, co jest jedną z ich największych zalet. Dzięki temu coś dla siebie mogą znaleźć fani ogromnych bitew, ekonomicznych zagwozdek lub klasycznego zbierania zasobów i budowania bazy.
Gry strategiczne są na tyle różnorodne, że nawet jeśli zazwyczaj gramy w RPG lub strzelanki, to z pewnością będziemy potrafili zatracić się na wiele godzin w jednej z nich. Warto je sprawdzić, żeby się przekonać, która pozycja poszerzy nasze horyzonty. A co przyniesie przyszłość? Zobaczymy, z premier gier 2025 na pewno szczególnie ciekawie jawi się Civilization 7.
Inne rankingi gier:
